स्वीट कॉर्न हे तृणधान्य पीक आहे जे प्रामुख्याने आहारामध्ये वापरले जाते. हे जगातील सर्वात लोकप्रिय खाद्यपदार्थांपैकी एक आहे आणि भारतही त्याला अपवाद नाही. स्वीट कॉर्न शेती ही भारतात तेजीत आहे, अनेक शेतकऱ्यांना त्यांच्या गुंतवणुकीवर जास्त परतावा मिळतो. भारतामधून स्वीट कॉर्न एक्सपोर्ट देखील होत आहे. बऱ्याच कंपन्या स्वीट कॉर्न ची करार शेती करत आहेत. स्वीट कॉर्न ला पावसाळा व हिवाळ्यामध्ये खूप जास्त मागणी असते. या लेखामध्ये आपण स्वीट कॉर्न लागवडीची संपूर्ण माहिती पाहून घेऊया.
जमीन तयार करणे
स्वीट कॉर्न शेतीची पहिली पायरी म्हणजे जमीन तयार करणे. स्वीट कॉर्न हे पीक कोणत्याही प्रकारच्या मातीत येऊ शकते. पण माती चांगल्या निचऱ्याची आणि सेंद्रिय पदार्थांनी युक्त असावी. मातीची पीएच पातळी, पोषक घटक आणि ज्या काही कमतरता दूर करणे आवश्यक आहे ते निश्चित करण्यासाठी पीक लागवड करण्यापूर्वी माती परीक्षण करण्याची शिफारस केली जाते. स्वीट कॉर्न हे एक जड खाद्य आहे आणि त्याला भरपूर नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशियमची आवश्यकता असते. म्हणून, चांगल्या वाढीसाठी मातीमध्ये खते आणि इतर पोषक तत्वांचा समावेश करणे आवश्यक आहे. यासाठी लागवड करत असताना २०:२०:२० हे खत एकरी शंभर किलो द्यावे. मायक्रोन्युट्रीयंट दहा किलो द्यावेत.
बियाणे निवड आणि लागवड:
पुढील पायरी म्हणजे पेरणीसाठी योग्य प्रकारचे गोड कॉर्न बियाणे निवडणे. भारतात गोड कॉर्नचे विविध प्रकार उपलब्ध आहेत, ज्यात सामान्य शर्करायुक्त, साखर वाढवलेले आणि सुपरस्वीट यांचा समावेश आहे. शेतकऱ्यांनी त्यांच्या माती आणि हवामानाच्या परिस्थितीसाठी सर्वात योग्य अशी जात निवडावी.
स्वीट कॉर्न बियाणे प्रत्येक ओळीत सुमारे 60-75 सेंटीमीटर आणि वैयक्तिक रोपांमध्ये 15-20 सेमी अंतर ठेवून ओळींमध्ये लागवड करावी. बियाणे 3-4 सेमी खोलीवर लावावे आणि लागवडीनंतर लगेच पाणी द्यावे.
सिंचन आणि तण नियंत्रण:
स्वीट कॉर्नला योग्य वाढ आणि विकासासाठी पुरेसे पाणी आवश्यक आहे. हवामानाच्या परिस्थितीनुसार आठवड्यातून किमान दोनदा पिकाला पाणी देण्याची शिफारस केली जाते. जास्त पाणी देणे टाळावे कारण त्यामुळे पाणी साचणे आणि मुळे कुजणे असे प्रकार होऊ शकतात.
स्वीट कॉर्न शेतीसाठी तण नियंत्रण देखील आवश्यक बाब आहे. तण खते आणि पाण्यासाठी पिकाशी स्पर्धा करू शकतात, ज्यामुळे वाढ खुंटते आणि उत्पादन कमी होते. तणनाशके वापरून किंवा हाताने खुरपणी करून तणांचे नियंत्रण करता येते. पिकाच्या वाढीच्या हंगामात किमान दोनदा तण काढण्याची शिफारस केली जाते.
स्वीटकॉर्न खत व्यवस्थापन
स्वीटकॉर्नच्या फर्टिगेशन व्यवस्थापनामध्ये पिकाच्या पोषक गरजा पूर्ण करण्यासाठी सिंचनाच्या पाण्याद्वारे खतांचा वापर करावा. स्वीटकॉर्न हे पोषक तत्वांची मागणी करणारे पीक आहे आणि वाढीच्या वेगवेगळ्या टप्प्यांवर मॅक्रोन्युट्रिएंट्स (नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशियम) आणि सूक्ष्म पोषक घटकांचा (कॅल्शियम, मॅग्नेशियम, झिंक आणि लोह) संतुलित पुरवठा होणे गरजेचे आहे.
माती आणि पाण्याचे परीक्षण
खत व्यवस्थापनाच्या नियोजनापूर्वी माती आणि पाण्याची चाचणी करणे महत्त्वाचे आहे. माती परीक्षणामुळे मातीचा pH, पोषक तत्वांची उपलब्धता आणि मातीचा पोत निश्चित करण्यात मदत होते, तर पाणी चाचणीमुळे पाण्याची गुणवत्ता, क्षारता आणि pH बद्दल माहिती मिळते. चाचणी परिणामांवर आधारित, स्वीटकॉर्नच्या विशिष्ट पोषक गरजा पूर्ण करण्यासाठी त्याला मिळते-जुळते खत व्यवस्थापन विकसित केली जाऊ शकते.
खतांची निवड
स्वीटकॉर्नला विविध वाढीच्या टप्प्यांवर नायट्रोजन (N), फॉस्फरस (P), आणि पोटॅशियम (K) यांचा संतुलित पुरवठा आवश्यक असतो. सर्वसाधारणपणे, स्वीटकॉर्न उत्पादनासाठी 2:1:1 (N:P:K) च्या खत गुणोत्तराची शिफारस केली जाते. माती परीक्षणाच्या परिणामांवर अवलंबून, कॅल्शियम (Ca), मॅग्नेशियम (Mg), झिंक (Zn), आणि लोह (Fe) सारख्या सूक्ष्म पोषक घटकांची देखील आवश्यकता असू शकते. स्वीटकॉर्नच्या वाढीच्या अवस्थेवर आणि पोषक तत्वांची आवश्यकता लक्षात घेऊन खताची निवड करावी. लागवड करताना २०:२०:२० हे खत १०० किलो प्रति एकर व युरिया ५० किलो प्रति एकर द्यावा.
फर्टिगेशन शेड्यूल
स्वीटकॉर्नला वाढत्या हंगामात पोषक तत्वांचा नियमित पुरवठा आवश्यक असतो. एक फर्टीपिकाच्या वाढीचा टप्पा, माती आणि पाणी चाचणीचे परिणाम आणि हवामानाच्या परिस्थितीवर आधारित वेळापत्रक विकसित केले पाहिजे. सर्वसाधारणपणे, स्वीटकॉर्नला पिकाच्या अवस्थेत जास्त प्रमाणात नायट्रोजन आणि कणसांच्या अवस्थेत फॉस्फरस आणि पोटॅशियमची आवश्यकता असते. सूक्ष्म अन्नद्रव्ये फर्टिगेशन माती परीक्षणाच्या परिणामांवर आपल्या जमिनीला दिली पाहिजेत.
फर्टीगेशन पद्धत
ठिबक सिंचन ही भारतातील स्वीटकॉर्न उत्पादनात फलनासाठी सर्वात जास्त वापरली जाणारी पद्धत आहे. हे खत आणि पाण्याचा थेट रोपाच्या मुळाशी थेट वापर करण्यास अनुमती देते. स्प्रिंकलर सिंचनाद्वारे फलन करणे देखील शक्य आहे, परंतु त्यासाठी जास्त प्रमाणात पाण्याची आवश्यकता असते आणि त्यामुळे पोषक तत्वांचे असमान वितरण होऊ शकते.
फर्टिगेशन इक्विपमेंट
फर्टीगेशन उपकरणे चांगल्या दर्जाची आणि खते आणि पाणी अचूक प्रमाणात वितरीत करण्यास सक्षम असावीत. उपकरणे(ड्रीप) अडकू नयेत म्हणून नियमितपणे स्वच्छ केली पाहिजेत आणि खतांचा अचूक वापर करण्यासाठी त्यांची योग्य देखभाल केली पाहिजे.
कीड आणि रोग नियंत्रण:
स्वीट कॉर्न कॉर्न वर खोड पोखरणारी अळी, लष्करी अळी, मावा आणि तांबेरा यासह विविध कीटक आणि रोगांसाठी संवेदनाक्षम आहे. या कीटकांच्या नियंत्रणासाठी कीटकनाशके आणि बुरशीनाशके वापरण्याची शिफारस केली जाते. पिकावर आणि पर्यावरणावर कोणताही विपरीत परिणाम होऊ नये म्हणून शेतकऱ्यांनी शिफारस केलेले डोस आणि वापराच्या पद्धतींचे पालन करावे.
या किडींच्या नियंत्रणासाठी बाजारात मिळणारे कीटकनाशकांचा वापर करावा. यामध्ये अळी नियंत्रणासाठी डेलिगेट किंवा कोराजन किंवा ॲम्लिगो चा वापर करावा.तांबेरा नियंत्रण करण्यासाठी ब्ल्यू कॉपर चा 2.5 ग्रॅम प्रति लिटर वापर करावा.
. रोग-प्रतिरोधक वाणांचा वापर आणि योग्य पीक व्यवस्थापन पद्धती या रोगांपासून बचाव करू शकतात.
काढणी आणि काढणी पश्चात व्यवस्थापन
पेरणीनंतर सुमारे ७०-९० दिवसांनी स्वीट कॉर्न कापणीसाठी तयार होते, जे विविधता आणि हवामानाच्या परिस्थितीवर अवलंबून असते. कनीस पूर्ण परिपक्व झाल्यावर परंतु ते कोरडे होण्यापूर्वी कापणी करावी.
काढणीनंतर, गोड कॉर्न शक्य तितक्या लवकर साठवण क्षेत्रात नेले पाहिजे. कनसे थंड आणि कोरड्या जागी साठवून काही दिवसात बाजारपेठेत पाठवावीत. काढणी काळामध्ये चांगला तर असल्यास त्याचे मार्केटिंग लगेच करावे. स्वीट कॉर्न दीर्घकालीन स्टोरेजसाठी गोठवले जाऊ शकते. यामुळे याला एक्स्पोर्ट करणे शक्य होते.
फायदेशीर पर्याय
योग्य काळजी आणि व्यवस्थापन पद्धतींचे पालन केल्यास स्वीट कॉर्न शेती हा भारतातील शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर पर्याय ठरू शकतो. स्वीट कॉर्न शेतीमध्ये समाविष्ट असलेल्या मुद्द्मध्ये जमीन तयार करणे, बियाणे निवडणे आणि लागवड करणे, सिंचन आणि तण नियंत्रण, कीड आणि रोग नियंत्रण आणि कापणी आणि काढणीनंतरचे व्यवस्थापन यांचा समावेश होतो. या पद्धतीचे पालन करून आपण स्वीट कॉर्न शेती यशस्वी करू शकता.
महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना 2023 |MJPJAY in marathi
ठिबक व तुषार सिंचन योजनेसाठी ऑनलाईन पद्धतीने अर्ज कसा करावा.
पी एम किसान ची लाभार्थी स्थिती पहा | pm kisan beneficiary status check
नमो शेतकरी महासन्मान योजनेला झाली सुरुवात|आता प्रत्येक शेतकऱ्याला मिळणार दरवर्षी ६००० रुपये.
ड्रॅगन फ्रुट (Dragon Fruit) शेती लागवड अनुदान योजना
पीएम मातृ वंदना योजनेअंतर्गत गरोदर महिलांना 5000 व 6000 रुपयांची आर्थिक मदत. | Pm matruvandana yojana.
mStock ॲप डाउनलोड आणि अकाउंट काढण्याची माहिती |mStock app download and create account
विहीर अनुदान योजना 2023 |पात्रता, कागदपत्रे व अर्ज करण्याची पद्धत.
mak lagvd