मका, हे जगातील सर्वात महत्वाचे पिकांपैकी एक आहे. तसेच हे पीक भारतात व महाराष्ट्रात ही मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते. हे अन्न, पशुखाद्य आणि जैवइंधन यांचा प्रमुख स्त्रोत आहे. खालील मार्गदर्शक मका लागवडीची संपूर्ण माहिती प्रदान करते, ज्यामध्ये मका पिकांची लागवड, वाढ आणि कापणी करण्याच्या सर्वोत्तम पद्धतींचा समावेश आहे.
नियोजन आणि तयारी
मका लागवड करण्यापूर्वी खालील बाबींचा विचार करणे आवश्यक आहे.
हवामान: मका हे उबदार हंगामातील पीक आहे आणि त्याला किमान 100-120 दिवसांचा मोठा हंगाम लागतो. हे 21°C ते 27°C दरम्यान तापमान आणि 600-900mm वार्षिक पर्जन्यमान असलेल्या भागात चांगले वाढते.
माती: 6.0 आणि 6.8 दरम्यान pH असलेल्या चांगल्या निचऱ्याच्या, सुपीक जमिनीत मका उत्तम वाढतो. पोषक तत्वांसाठी मातीची चाचणी करणे देखील महत्त्वाचे आहे, कारण मका हे एक जड खाद्य आहे ज्याला नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशियमची पुरेशी पातळी आवश्यक आहे.
बियाणे निवड: प्रतिष्ठित बियाणे विक्रेत्याकडून उच्च-गुणवत्तेचे बियाणे निवडा आणि तुमच्या स्थानिक हवामान आणि मातीच्या परिस्थितीशी जुळवून घेणारे वाण निवडा.
आवर्तन: कीड आणि रोगांच्या समस्या कमी करण्यासाठी, जमिनीची सुपीकता सुधारण्यासाठी आणि मातीची धूप कमी करण्यासाठी बीन्स किंवा गहू सारख्या इतर पिकांसह मका फिरवण्याचा विचार करा.
लागवड
मका लागवडीसाठी जमीन उभी आडवी नांगरट करून पुन्हा त्यावर फन पाळी करावी, नंतर रोटावेटर मारून सरी पाडून घ्यावी. त्यानंतर त्यावर एकरी पाच ट्रॉली शेणखत टाकून घ्यावे.
वेळ: जेव्हा जमिनीचे तापमान किमान १० अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचते आणि दंव पडण्याचा धोका नसतो तेव्हा मक्याची लागवड करावी.
अंतर: मक्याचे बियाणे 4-6 सेमी खोलीवर, ओळींमधील 75-90 सेमी अंतरावर आणि रोपांमधील 30-45 सेमी अंतरावर लावा.
सिंचन: मक्याला वाढत्या हंगामात भरपूर पाणी लागते आणि दुष्काळाचा ताण टाळण्यासाठी आणि उच्च उत्पादन सुनिश्चित करण्यासाठी पुरेसे सिंचन प्रदान करणे महत्वाचे आहे. मका लागवडीनंतर लगेच व लागवडीनंतर पाच दिवसांनी पाणी देणे गरजेचे आहे.
वाढीचा काळ
फर्टिलायझेशन: मका हे एक जड खाद्य आहे आणि निरोगी वाढ आणि उच्च उत्पादन टिकवून ठेवण्यासाठी नियमित खत घालणे आवश्यक आहे. वाढत्या हंगामात दर 4-6 आठवड्यांनी नायट्रोजन-आधारित खते द्या आणि इतर पोषक घटकांसाठी माती परीक्षणाच्या शिफारशींचे पालन करा.
लागवड करते वेळी: १०:२६:२६ खत २ पोती, युरिया १ पोते,व मायक्रोन्युट्रीयंट १० किलो व सूपर फॉस्फेट २ पोती द्यावे. नंतर भरणी वेळी: १२:३२:१६ २ पोती + युरिया 2 पोते द्यावे
तण नियंत्रण: प्रकाश, पाणी आणि पोषक घटकांची स्पर्धा टाळण्यासाठी आणि कीटकांच्या समस्या कमी करण्यासाठी नियमित तण काढणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी योग्य वेळी कोळपणी व बाळभरणी करणे आवश्यक आहे.
कीड आणि रोग व्यवस्थापन: समस्या लवकर शोधण्यासाठी आणि योग्य नियंत्रण उपाययोजना अंमलात आणण्यासाठी कीटक आणि रोगांचा नियमित शोध घेणे महत्त्वाचे आहे. यामध्ये पारंपारिक पद्धतींचा समावेश असू शकतो, जसे की पीक रोटेशन, किंवा आवश्यक असल्यास रासायनिक उपचार लागू करणे.
मका पिकामधील लष्करी आळी साठी फवारण्या : लागवडीनंतर विसाव्या दिवशी पहिली फवारणी घ्यावी : कोराजन ८० मिली प्रति एकर किंवा ६ मिली प्रति पंप घेऊन फवारावे.
मका लागवडीनंतर दुसरी फवारणी सरासरी 35 व्या दिवशी घ्यावी. यावेळी ॲम्लिगो ५० मिली प्रति १०० लिटर पाणी घेऊन फवारावे. त्यानंतर मका लागवडीनंतर तिसरी फवारणी सरासरी 50 ते 60 दिवसांनी घ्यावी : यावेळी डेलीगेट 100 लिटर साठी 80 मिली घ्यावी किंवा १५ मिली प्रति पंप घेऊन फवारणी करावी .
कापणी
वेळ: मका कापणीसाठी तयार असतो जेव्हा कर्नल पूर्ण परिपक्व होतात, भुसे कोरडी असतात आणि पाने पिवळी होतात. हे सहसा लागवडीनंतर सुमारे 100-120 दिवसांनी होते.
पद्धत: मक्याची कापणी सामान्यतः हाताने किंवा कंबाइनने केली जाते, ऑपरेशनच्या प्रमाणानुसार. मळणीपूर्वी हाताने कापणी केलेला मका शेंगातून काढून घ्यावा आणि मळणीपूर्वी बरेच दिवस सुकवावा.
साठवण: वाळलेला मका थंड, कोरड्या जागी अनेक महिने साठवून ठेवता येतो, परंतु तो कीड आणि ओलावापासून संरक्षित ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
शेवटी, मका लागवड ही एक जटिल आणि आव्हानात्मक प्रक्रिया आहे, परंतु योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापनाने, तो एक फायदेशीर आणि शाश्वत उपक्रम असू शकतो. या मार्गदर्शकामध्ये वर्णन केलेल्या सर्वोत्तम पद्धतींचे पालन करून, शेतकरी उच्च उत्पादन मिळवू शकतात, जमिनीची सुपीकता सुधारू शकतात आणि कीड आणि रोगांच्या समस्या कमी करू शकतात.
कांदा चाळ अनुदान योजना 2024 संपूर्ण माहिती: कांदा चाळीसाठी 1 लाख 60 हजार रुपये अनुदान |Kanda Chaal Anudan Yojana
Kreditbee ॲप व्दारे झटपट मिळवा 5 लाखांपर्यंतचे पर्सनल लोन| Kreditbee Personal loan App
युट्युब वर व्हिडिओ टाकून पैसे कमवा | earn money from YouTube.
ट्रॅक्टर अनुदान योजना 2023 / ट्रॅक्टर सबसिडी योजना. | Tractor subsidy scheme in Maharashtra
पीएम किसान मानधन योजनेसाठी अर्ज कसा करावा.
लाडकी बहीण योजना संपूर्ण माहिती, व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा.
फोन पे वरून आता 5 लाख रुपये पर्यंत पर्सनल लोन फक्त दहा मिनिटात मिळवा | phonepe personal loan
वारस नोंद कशी करायची | सातबारा वर नाव कसे चढवायचे व काढायचे. | Satbara boja now online
अण्णासाहेब पाटील महामंडळामार्फत ट्रॅक्टर खरेदी सवलत योजनेस येत्या दसऱ्यापासून सुरवात